Mówią o nim praktycznie wszyscy, jego nazwa coraz częściej widnieje na opakowaniach różnych produktów spożywczych. Gluten, bo to nim mowa, może być szkodliwy dla każdego z nas. Ograniczenie go w swoim jadłospisie poprawia ogólne samopoczucie oraz przyczynia się do utraty wagi. A więc, w czym znajduje się gluten i jakie są objawy jego nietolerancji?

Gluten – czy naprawdę nam szkodzi?

Czym jest gluten?

Gluten to białka roślinne, które występują w ziarnach zbóż pszenicy i różnych jej odmianach. Znajdują się również w życie i jęczmieniu. Na skutek zmieszania mąki z wodą, białka glutenu stają się lepkie niczym klej. Dzięki temu ciasto jest miękkie i elastyczne, a powstające wypieki są smaczniejsze, puszyste i odporne na wysychanie! Gluten jest także dobrym nośnikiem smaku, dlatego coraz częściej dodawany jest m.in. do wędlin, słodyczy, wyrobów mlecznych, czy nawet kostek bulionowych. Obecnie spożywamy znacznie więcej glutenu niż 50 lat temu.

Gdzie znajduje się gluten?

Informacja o tym, czy w danym produkcie spożywczym znajduje się gluten, zwykle umieszczana jest na opakowaniu. Osoby będące na diecie bezglutenowej powinny jednak zwracać większą uwagę na skład danego produktu, gdyż nie zawsze ta informacja jest widoczna. Najczęściej gluten możemy znaleźć w:

  • pieczywie i różnych wypiekach,
  • makaronach pszennych i żytnich,
  • kaszach (m.in. kuskus, bulgur, manna, pęczak),
  • kawie zbożowej,
  • piwie,
  • jogurtach,
  • wędlinach,
  • chipsach,
  • musztardzie,
  • majonezie,
  • słodyczach,
  • w różnego rodzaju przetworach i konserwach.

Produkty wolne od glutenu

Żywność wolna od glutenu zwykle jest oznaczana za pomocą symbolu przekreślonego kłosa. Produkty bezglutenowe to takie, które zawierają gluten mniej niż 20mg/kg. Najczęściej są to:

  • ryż,
  • soczewica,
  • kukurydza i pozyskiwana z niej mąka kukurydziana,
  • soja,
  • fasola,
  • orzechy,
  • owoce,
  • warzywa,
  • nabiał,
  • jajka,
  • oleje,
  • oliwa,
  • ryby,
  • owoce morza,
  • mięso czerwone i drobiowe,
  • octy.

Warto zwrócić uwagę na to, że nie wszystkie wyroby bez glutenu są zdrowe. Producenci, rezygnując z niego często dodają innych ulepszaczy. Najzdrowiej jest sięgać po produkty, na których opakowaniu widnieje krótki skład, gdyż wtedy mamy pewność, że są one najbardziej naturalne.

Jak objawia się nietolerancja glutenu?

Po zapoznaniu się z informacjami na temat tego, czym jest gluten i gdzie się znajduje, warto dowiedzieć się jakie dolegliwości towarzyszą osobom, które powinny przejść na dietę bezglutenową. Nietolerancja glutenu objawia się:

  • Celiaklią – choroba, która jest sygnalizuje trwałą nietolerancję glutenu. U osoby chorej ma ona podłoże genetyczne, a spożywanie przez nią glutenu prowadzi do zaniku kosmków jelitowych, które są odpowiedzialne za prawidłowe wchłanianie wszelkich składników odżywczych z pożywienia.
  • Alergią na gluten – jest to tzw. alergia na pszenicę, którą najczęściej można zaobserwować u dzieci. Objawia się nudnościami, wymiotami, biegunką, pokrzywką skórną, wodnistym katarem, a czasem nawet trudnościami z oddychaniem.
  • Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten – diagnozowana jest w przypadku wykluczenia celiaklii oraz alergii na gluten. Jej objawy to m.in. biegunka, bóle brzucha, wzdęcia, zmęczenie, apatia, bóle głowy, wysypka.

W przypadku zaobserwowania u siebie jakichkolwiek objawów, mogących sugerować nietolerancję glutenu warto najpierw skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu.

Autor: Karolina Herba