Art Nouveau owiła swoim stylem najpiękniejsze miejsca na świecie i choć I wojna światowa zabrała blask secesji, i zamknęła pewną epokę. Styl ten od lat 60-tych wciąż powraca w wielu dziedzinach sztuki.

Secesja

Bukiet cech i motywów

Secesja swoimi korzeniami sięga sztuki Dalekiego Wschodu, stąd inspiracje drzeworytem japońskim. Gdyby przyjrzeć się etymologii tego słowa, dotrzemy do łacińskiego wyrazu„seccesio”, które oznacza „odejście”. Nazwa ta została wzięta z programowego odrzucenia akademizmu i historyzmu, które dominowały w sztuce XIX w. Secesja lubowała się w asymetrii, ale i w linearyzmie. Każdy przedmiot Art Nouveau cechował się dekoracyjnością oraz bogatym układem kompozycyjnym. Linie kształtujące secesję musiały być długie i giętkie, a całość okraszono jasnymi kolorami, przechodzącymi jedne w drugie. Twórcy zdobili swoje prace motywami natury. Dzieła zdobiły postacie ważek, wijące się rośliny czy rozkwitające kwiaty. Często ważną rolę odgrywała kobieca wrażliwość, stąd postaci kobiet, nimf, ale i również nie zabrakło drapieżnych chimer.

Dziwny ogród

Dziwny ogród (1903), dzieło Józefa Mehoffera zwane inaczej W słońcu, zostało dostrzeżone w wielu artystycznych kręgach. Nagrodzone przez Towarzystwo Artystów Polskich „Sztuka”, docenione także w St. Louis i w Monachium.

Ten obraz pełen magii, o dziwnym nastroju i frapującej treści, ukazuje scenę w świetlistym ogrodzie. Uwagę odbiorcy zwraca olbrzymia ważka, trzepocząca skrzydłami nad głowami służącej, nagiego dziecka oraz żony artysty. Mehoffer w tym owadzie zawarł symbol słońca. Zamysł kompozycyjny został dopełniony bujnymi kolorami.

Macierzyństwo

Stanisław Wyspiański, jeden z najważniejszych twórców secesyjnych na świecie, pozostawił po sobie wiele dzieł nowego stylu w różnych dziedzinach. Do tej pory możemy podziwiać witraże, obrazy czy freski spod pędzla artysty. Wyspiański upodobał sobie między innymi motyw macierzyństwa. Stworzył serię portretów przedstawiających dzieci, oraz obrazy przedstawiające jego żonę w roli matki.

Macierzyństwo (1905) prezentuje żonę Wyspiańskiego, karmiącą dziecko piersią, w towarzystwie dwóch panien. Obraz cechują wyraziste, pulsujące linie, oraz bogate ornamenty na strojach przedstawionych kobiet.

My i wojna

Edward Okuń, w sposób symbolistyczny ukazuje oblicze wojny. My i wojna (1917-1923) obraz powstały u schyłku secesji, prezentuje artystę, który kroczy ze swoją żoną, osłaniając siebie oraz ukochaną czarnym płaszczem. Starucha, chcąc zaburzyć spokój pary, stara się wedrzeć do ich strefy bezpieczeństwa. Złowroga aura, jak i stara kobieta, symbolizuje wojnę.Okuń rozpoczął malować ten obraz podczas I wojny światowej, najprawdopodobniej przesiąknięty wojenną atmosferą. Znamiennym elementem są kwiaty, które małżonkowie chcą ukryć przed otaczających ich złem.

Secesja na co dzień

Secesja rozkwitała także w innych dziedzinach sztuki. Interesujący wydaje się fakt, że nurt ten dotknął również użytkowych, codziennych sprzętów. Do tej pory możemy podziwiać przepiękne rzemiosło artystyczne, w tym: meble, porcelanę, ceramikę, przepiękne secesyjne wazony, cukiernice czy sztućce. Znamiona secesji nadal widoczne są chociażby w modzie.

Autor: Ewelina Adamik

Źródła:

S. Krzysztofowicz-Kozakowska, F. Stolot, Historia sztuki. Polska. Malarstwo i grafika, T. 16, Kraków 2010.

Historia sztuki. Słownik terminów artystycznych i architektonicznych, red. K. Kubalska-Sulkiewicz, M. Bielska-Łach, A. Manyeuffel-Szarota, T.19, Warszawa 2011.