Stereotypy są uproszczonym obrazem rzeczywistości, w której funkcjonują. Mogą dotyczyć różnych grup społecznych. Bardzo często są one powiązane chociażby z mieszkańcami danego państwa. Przykładowo w zbiorowej świadomości istnieje wiele stereotypów dotyczących Polaków. Najpopularniejsze z nich zakładają, że jesteśmy: gościnni,  często narzekamy, ponadto lubimy pić alkohol, nie znamy języków obcych, wrogo nastawieni jesteśmy do innych i zbyt często powracamy do wydarzeń z przeszłości. Sprawdź czym są stereotypy i dlaczego ludzie tak mocno przywiązują się do ich znaczenia!

Stereotypy – dlaczego tak bardzo się do nich przywiązujemy?

Czym są stereotypy?

Stereotypy są to zbiorowe przekonania odnoszące się do danego podmiotu, którym przykładowo może być cała grupa społeczna, jak i jej konkretny członek. Tego rodzaju opinie i poglądy najczęściej związane są z cechą, która wyróżnia dany podmiot na tle innych. Mogą to być: wiek, płeć, wykształcenie, orientacja seksualna, wyznanie religijne czy też narodowość. Najbardziej znaczące jest to, że cecha przypisywana jednostce jest generalizowana i od razu staje się właściwością związaną z reprezentowaną grupą. To bardzo uproszczony schemat, który opiera się na elemencie emocjonalnym i wartościującym, a co ważniejsze wywodzą się z niepełnej wiedzy i informacjach. Stereotypy są nadmiernym uogólnieniem, które opiera się jedynie na pojedynczych poszlakach, które nie zawsze są prawdziwe. Mimo, że wyróżnia się stereotypy pozytywne i negatywne, zwykle ich wydźwięk jest krzywdzący.

Jakie są źródła stereotypów?

Stereotypy mogą mieć różne źródła. Najpopularniejsze z nich są następujące:

  • niska samoocena osób tworzących stereotypy i chęć dowartościowania się,
  • różnice kulturowe,
  • automatyczna kategoryzacja osób ze względu na grupę społeczną, do której należą,
  • niechęć wobec obcych,
  • ocenianie ludzi po pozorach,
  • przekazy medialne,
  • agresja i wola przeniesienia jej na inny podmiot,
  • nabywane są niejako z pokolenia na pokolenie.

Dlaczego tak trudno walczyć z uprzedzeniami?

Niezwykle istotną cechą uprzedzeń tego rodzaju jest to, że stereotypy są trwałe i trudno jest je zmienić. Duże znaczenie ma również to, że nabywane są one w procesie socjalizacji. Dlatego kształtują się w umysłach członków danej społeczności już od najmłodszych lat. Takie konsekwentne działanie sprawia, że tego rodzaju uprzedzenia tkwią w świadomości ludzi i naprawdę ciężko jest o nich zapomnieć, przekształcić je, czy też całkowicie je zmienić. Dodatkową trudnością jest to, że takie uproszczone uprzedzenia mają zabarwienie emocjonalne, przez co tym bardziej ciężko jest je zneutralizować. Tak naprawdę nawet zmiana działania członków danej grupy społecznej nie przekonuje to zweryfikowania utartych poglądów na jej temat. Schematy poznawcze, na których opiera się tworzenie stereotypów są niezwykle odporne na zmianę. Trzeba pamiętać, że nie warto się im poddawać. Najlepiej jest nie zwracać na nie uwagi i samodzielnie wyrabiać sobie swoje zdanie oraz opinię na konkretny temat.

Autor: Karolina Mondel